Türkiye ekonomisinin Damat Berat Albayrak’ın Hazine ve Maliye Bakanlığı döneminde içine düştüğü durum herkesin malumu.
Dolar tırmanışta, tarım iflas etmiş durumda, sanayi can çekişiyor, işsizlik ve fakirlik almış başını gidiyor.
Hâl böyleyken Damat Berat, en kötü günlerin geride kaldığını, önümüzdeki dönemde Türkiye ekonomisinin uçacağını (Kayınpederi de aynısını söylüyor) sürekli tekrar ediyor.
Türkiye ekonomisi söz konusu olduğunda başarısızlığı tescil edilmiş Damat Berat Albayrak, 2013 yılına kadar CEO’luğunu yaptığı Çalık Holding için ise öyle kurnazlıklara imza atmış ki kelimenin tam anlamıyla pes dedirtiyor.
Gelişmeler yumağını şöyle bir geriye saralım.
Berat Albayrak Çalık Holding CEO’luğu görevini sürdürürken Metin Atalay adlı bir kişiyi şirketler topluluğunun Duba’deki ofisi için işe alıyor.
Çalık’ın Dubai şirketinin diğer ülkelerden gelen kârı toplamak dışında gözle görülür bir aktivitesi yok. Kayda değer bir faaliyeti olmamasına rağmen, Dubai offshore şirketlerinin elde ettiği gelir oldukça fazla; o tarih itibarıyla 34.7 milyon doları buluyor.
Çalık, bu parayı Türkiye’ye getirmek istiyor. Ancak paranın Dubai’den yasal yollarla Türkiye’ye gelmesi, Çalık’ın getirdiği meblağ üzerinden Maliye’ye yüzde 20 vergi ödemesi anlamına geliyor.
O halde hiç vergi ödemeden milyon dolarlar Dubai’den Türkiye’ye nasıl getirilir? Damat Berat Albayrak’ın da oluruyla, bu iş için Malta ve İsveç’i kapsayan bir şirketler ağı kuruluyor.
Plana göre, Dubai’deki milyonlar Malta’daki şirketlerin hesabına aktarılacak ve para üzerinden Malta Gelir İdaresi’ne yüzde 35 vergi ödenecek. Kağıt üstünde durum Türkiye’deki sistemden daha maliyetli. Ama bir detay var. Çalık’ın hissedarları Malta’da yaşamadığı ve şirket Malta’da kayda değer bir faaliyet yürütmediği için, şirket Malta Gelir İdaresi’ne ödediği verginin yüzde 80’inin iade edilmesini isteyebiliyor. Böylece ülkeye ödenecek vergi pratikte yüzde 5’e iniyor.
Para bu şekilde Avrupa Birliği sınırlarından girmiş oluyor. Bundan sonraki adım parayı İsveç’te bulunan hesaplara aktarmak. İsveç’e Malta’da yüzde 35 vergi ödendiği beyan edilecek, verginin büyük kısmının geri alındığı ise saklanacak. Böylece İsveç, Malta’da halihazırda yüksek seviyeden vergi ödendiğini düşünerek parayı ikinci kez vergilendirmeyecek.
Son aşama, paranın Türkiye’ye gelmesi. İsveç’teki şirketlerden transfer edilen para, yüksek vergili ve offshore olmayan, finansal açıdan saygınlığı yüksek bir İskandinav ülkesinden geldiği için şüphe uyandırmayacak. Dolayısıyla Maliye paranın kaynağını sorgulamayacak.
Fakat, Damat Berat Albayrak’ın işe aldığı Metin Atalay, 4 Kasım 2011 tarihinde Berat Albayrak’a şu epostayı gönderiyor:
Abi yeni bir sistem kurulacak ama bu sistem Maliye’yi kandırmaya yönelik, yani sakat bir sistem olacak. Yarın bir gün bu tespit edilirse Maliye’de itibar iyi olmayabilir.
Özetle Atalay, Damat Berat Albayrak’ı bu plandan vazgeçirmeye çalışıyor ve ekliyor: “Abi burası Türkiye. Her zaman yeni bir vergi affı gelir. Gelmediği hiçbir dönem olmamıştır.”
Bu uyarılara rağmen Çalık Holding, 2012’de İsveç’te dört yeni şirket kuruyor: Çalık Textile AB, Çalık Energy AB, Çalık Marketing AB and Çalık Construction AB.
Daha sonra 2013’te, Malta’da sekiz şirket daha kuruyor: Fashion Zone Textile Holding Limited, Fashion Zone Textile Limited, Synergy Marketing Holding Limited, Synergy Marketing Limited, Technological Energy Holding Limited, Technological Energy Limited, White Construction Holding Limited, White Construction Limited.
Malta ve İsveç’in sicil kayıtlarına göre bu şirketler aktif değil. İsveç’te bulunan Çalık Energy AB dışında hiçbirinin adı Çalık’ın yıllık finansal raporlarında geçmiyor. Çalık Energy AB ise gayrı-faal olarak listeleniyor.
Sonunda Çalık bu karmaşık ve kanunlara uygunluğu tartışılır sistemi kullanmaya gerek görmüyor, çünkü o sırada Berat Albayrak kariyer merdivenlerini başka mecralarda hızla tırmanıyor.
Berat Albayrak 2013 yılı sonunda, Malta şirketlerinin kurulmasından aylar sonra, politikaya atılacağı dedikoduları yayılırken Çalık Holding’den istifa ediyor. Temmuz 2015 seçimlerinde AKP’den İstanbul milletvekili seçildi ve Kasım ayında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olarak atanıyor.
….Ve Berat Albayrak bakan olarak atanmasının ardından Çalık holding kurmaylarıyla (özellikle Holdingin Dış İlişkiler Sorumlusu Şafak Karaslan ile birlikte) 22 Temmuz 2016’da (FETÖ darbe girişiminin harala gürelesi tazeyken) TBMM’de kabul edilen ve adına “Varlık Barışı” denilen Çalık Holding’e kara para aklama imtiyazı sağlayan yasa teklifini hazırlamak için kolları sıvıyor.
Sözde Varlık Barışı 18 Ağustos’ta Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzalaması ve ertesi gün Resmi Gazete’de yayınlanmasıyla, kara para aklama yasal hale getiriliyor.
